Efemeridea • 2024ko urriaren 7a
88 urte bete dira lehen Eusko Jaurlaritza eratu zenetik
Matxinatuak aurrera zetozela, 1936ko urriaren 7an, Jose Antonio Agirre lehen lehendakari hautatu zuten gudari eta milizianoen ahaleginari esker, Gipuzkoa eta Bizkaiaren arteko mugako frontea egonkortu baitzuten.
1936ko urriaren 7an, udal ordezkariek ia aho batez hautatu zuten Jose Antonio Agirre Lekube Eusko Jaurlaritzako lehen lehendakari. Batasun edo kontzentrazio nazionaleko gobernua izan zen, Errepublikarekiko leialak ziren euskal alderdi politiko guztiek osatzen baitzuten.
Arratsaldeko bost-bostetan, hauteskunde-mahaietako botoak zenbatu ziren herriko foru-hiriko batzar aretoan.
Jose Antonio Agirre Lekube aukeratu zuten lehen lehendakari. Jarraian, karguaren zina egin zuen Gernikako Arbolaren azpian. Hauxe esan zuen: “Jaungoikoaren aurrian apalik. Eusko Lur ganian zutunik eta Bizkaiko areitz-azpijan asabaen gomutaz. Nire aginbidia zintzoruen betetia, zin dagit”.
Aipatzekoa da azaldutako guztia egin ahal izan zela une horretan Elgeta, Orozko, Legutio eta Ondarroako fronteak egonkor zeudelako. Eusko Jaurlaritzaren eginkizuna gogorra izan zuen, lehenengoz eta bat, 1937ko ekainean lurralde osoa galdu eta matxinatuen esku geratu zenean, eta, gero, 40 urteko erbestealdian.
Jose Antonio Rodriguez Ranzek DEIA egunkariko Historias vascas sailean, 2011/10/08an, Agirreren zinaren 75. Urteurrenaren kariaz, argitaratutako erreportajea erantsi diogu artikuluari.
Argazkia: Gobernu osoa argazkitarako jarrita 1936ko urriaren 7an.