Efemeridea • 2022ko abenduaren 14a
Diktadura “garbitzeko” ahaleginetan
Gaurkoa lako egun batean, 1966ko abenduaren 14an, Estatuko Lege Organikoari buruzko Erreferendum frankista egin zen; euskal abertzaletasunak abstenitzeko kanpaina sendo batez erantzun zion.
Kartela baietza eskatzen
1966ko abenduaren 14ko Estatuko Lege Organikoaren bozketa erregimen frankistaren irudia garbitzeko saiakera besterik ez zen izan. Bozketa horietan, 21 urtetik gorakoek hartu zuten parte. Bozketa horrekin "Konstituzioa" ezarri nahi izan zuten, Franco diktadorearen botereen modernizazio arinekin. Dokumentu honetan, Espainiako Gobernuko presidente kargua Estatuko buruzagitzatik banatzen zela ezarri zen, bakoitza independentea zelarik. Estatuburuak bost urterako aukeratu behar zuen gobernuburua, eta Gorte Nagusiek onartu behar zuten aukeratzen zuten pertsona. Baina paperean horrela bazen ere, Francok bere esku izan zuen Estatuko eta Gobernuko buruzagitza, 1973. urtera arte, orduan Gobernuko buruzagitza Luis Carrero Blancoren esku geratu baitzen
Bozketa horren bidez, nolabaiteko “Konstituzioa” ezarri nahi izan zuten, Franco diktadorearen botereei egindako modernizazio baten aitzakian. Agiri horretan, Espainiako Gobernuko presidentearen kargua Estatuko buruzagitzatik banatu zen, horietako bakoitza independentea zela. Estatuburuak bost urterako aukeratu behar zuen gobernuburua, eta Gorte Nagusiek onartu behar zuten aukeratutakoa. Eta paperean horrela ezarri bazen ere, Francok Estatuko nahiz Gobernuko buruzagitza izan zuen bere esku 1973. urtera arte, hau da, Gobernuko buruzagitza Luis Carrero Blancoren esku geratu zen arte.
Lege organiko horretan ezarri zenez, Erresumako Kontseilua 13 kidek osatu behar zuten eta Gorteak 611 diputatutik 403ra murriztuko zirela. Txostenen arabera, botoen % 95,86k onartu zuten lege organiko hori.
“Konstituzio” berria 1967ko urtarrilaren 1ean sartu zen indarrean, eta Espainiako 1978ko Konstituzioa ezarri arte iraun zuen. 1978ko Konstituzioa erreferendum bidez berretsi zen, alderdi anitzeko demokrazia parlamentarioa berrezarri zuen.